Szkło hartowane bezpieczne (tzw ESG)
Szkło hartowane (tzw ESG) jest szkłem, które zostało poddane specjalnej obróbce termicznej, przez co znacznie rośnie odporność szkła na rozbicie.
Hartować można wiele rodzajów szkła (bezbarwne float, optiwhite / diamant, satyna, ornamenty master, szkła barwione w masie jak antisol lub podobne, itp). Wizualnie szkło hartowane nie różni się niczym od szkła nie hartowanego. Nadal ma taki sam wygląd jak przed hartowaniem (z wyjątkiem możliwych drobnych zniekształceń). Dlatego zwykle szkło hartowane oznacza się specjalnym małym znaczkiem z nazwą (np. "ESG", "Safety Glass", "Tempered Glass", itp).
Jednak mimo braku wizualnych zmian, szkło po zahartowaniu zmienia swoje właściwości fizyczne.
UWAGA: szkła hartowanego nie wolno poddawać obróbce! Wszelkie czynności związane z obróbką, jak docinanie, szlifowanie czy wiercenie otworów muszą być wykonane przed hartowaniem. Szkło zahartowane ma tak duże naprężenia wewnętrzne (to one powodują, że jest takie mocne), że obróbka po hartowaniu może spowodować natychmiastowe rozbicie szkła.
Szkło hartowane jest 5 do 7 razy mocniejsze, niż to samo szkło w wersji zwykłej (nie hartowanej).
W praktyce oznacza to, że np. szybę hartowaną o grubości 8mm lub grubszą bardzo ciężko jest rozbić nawet z użyciem młotka lub kamienia. Ta cecha szkła hartowanego spowodowała, że szkło przestało pełnić tradycyjną rolę "wypełnienia" konstrukcji drewnianych lub metalowych, a stało się pełnoprawnym materiałem konstrukcyjnym. Dzięki temu możliwe jest wytwarzanie konstrukcji całoszklanych, gdzie nie ma żadnych ram, a jedynie szkło i metalowe okucia (łączniki, zawiasy, rotule, itp).
Dlatego szkło hartowane jest niezbędne do wytworzenia m.in.:
- ścianek całoszklanych
- drzwi całoszklanych
- balustrad szklanych samonośnych
- stopni i podłóg ze szkła
- kabin prysznicowych
- blatów do stołów
- i wielu innych wyrobów ze szkła
Dodatkową cechą szkła hartowanego jest jego odporność na gwałtowne zmiany temperatury. Dlatego wszędzie tam, gdzie instaluje się szkło w pobliżu źródła ciepła (np przy kuchenkach gazowych) niezbędne jest stosowanie szkła hartowanego.
Po drugie, szkło hartowane w przypadku uszkodzenia rozpada się na tysiące drobnych, nieostrych kawałków. Dlatego nazywane jest szkłem bezpiecznym.
Mimo tego, że szkło hartowane jest niezwykle trudno potłuc, to czasem na skutek działania znacznych sił może się to wydarzyć. Wtedy mamy jednak pewność, że nikt nie zostanie dotkliwie pokaleczony ostrymi odłamkami.
Tak wygląda szkło hartowane po rozbiciu. Uszkodzenie szkła hartowanego oznacza automatycznie, że spękaniom na drobne kawałeczki podlega 100% powierzchni tafli szkła.
W tych zastosowaniach, gdzie bezpieczeństwo odgrywa kluczową rolę, stosuje się szkło podwójnie bezpieczne, tzw VSG-ESG.
Szkło VSG-ESG jest zbudowane z dwóch tafli szkła hartowanego, połączonych ze sobą trwale specjalną folią.
Taki wyrób jest podwójnie bezpieczny, gdyż:
- pojedyncze szyby składowe mają walor szkła hartowanego, a więc są 5 razy mocniejsze od zwykłego szkła i niezwykle trudno jest je uszkodzić
- jako całość dodatkowo występuje walor bezpiecznego szkła klejonego, tzw VSG (czytaj więcej na temat technologii VSG) . Oznacza to, że w przypadku uszkodzenia tego rodzaju szkła, odłamki nie spadają luźno, ale trzymają się przyklejone do wewnętrznej folii.
Szkło VSG ESG stosuje się tam, gdzie nie można sobie pozwolić na to, aby rozbite szkło rozpadło się całkowicie i przestało pełnić rolę fizycznej przegrody. Najczęściej ma to miejsce w przypadku całoszklanych balustrad, stopni szklanych i podłóg. Z przyczyn oczywistych nie można dopuścić, aby w przypadku uszkodzenia szkła człowiek spadł ze schodów lub wypadł za balustradę. Stosując szkło VSG-ESG, mamy pewność, że nawet w przypadku spękania szkła dany element dalej będzie utrzymywał swoją formę i nie dopuści do wypadku.
UWAGI TECHNICZNE dot. szkła hartowanego:
- hartowania dokonuje się wg Polskiej Normy PN-EN 12150-1
- standardowo szkło hartowane zawiera znaczek "SAFETY GLASS" na krawędzi lub na powierzchni - blisko krawędzi, albo specjalną naklejkę, której usunięcie powoduje utratę gwarancji (ewentualnie wymagana informacja pisemna od klienta o rezygnacji ze znakowania)
Charakter procesu hartowania uniemożliwia otrzymanie wyrobu tak płaskiego i pozbawionego drobnych artefaktów, jak szkło zwykłe (niehartowane). Zachodzące podczas hartowania zjawiska deformacji szkła zależą od jego nominalnej grubości, wymiarów i stosunków miedzy wymiarami. Żadne z poniższych zjawisk nie jest podstawą do reklamacji szkła hartowanego.
Możliwe są następujące zjawiska:
- szkło hartowane może posiadać drobne czarne nitki – wytrącone kawałki cyny
- na powierzchni szkła mogą uwydatnić się znaki małych odcisków ( „odbicie wałków”)
- następuje ugięcie powierzchni szkła (tym bardziej widoczne, im dłuższa jest formatka)
- mogą powstawać drobne wytrącenia/pęcherzyki na powierzchni szkła
- mogą pojawić się widoczne pod pewnym kątem minimalnie ciemniesze "plamy", zgodne z rozstawem dysz chłodzących w strefie hartowania pieca. W normie zjawiska te określone są jako tzw. „cętki lamparta”.
- w bardzo ograniczonym zakresie zdarzają się samoistne spękania formatek szklanych, nawet kilka lat po zahartowaniu
UWAGI DOTYCZĄCE OBRÓBKI SZKŁA HARTOWANEGO:
- szkło hartowane podlega obróbce (cięcie, szlifowanie, wiercenie, itp) wyłącznie przed hartowaniem. Szyby zahartowane nie podlegają dalszej obróbce, ale mogą być piaskowane i lakierowane
- do hartowania szkło musi posiadać wykończone krawędzie: szkło cienkie (od 4mm do 6mm) musi mieć krawędzie co najmniej zatępione, a szkło 8mm i grubsze – obowiązkowo krawędzie szlifowane. Brak właściwej obróbki krawędzi powoduje zwiększenie ryzyka pękania szkła w piecu hartowniczym.
- szkła ornamentowe oraz grube (10-12mm) szkła barwione w masie mają zwiększone ryzyko spękań podczas procesu hartowania. Te rodzaje szkieł hartujemy na odpowiedzialność klienta, czyli koszt szyb uszkodzonych w hartowaniu pokrywa klient.
ZASADY WIERCENIA OTWORÓW W SZKLE PRZEZNACZONYM DO HARTOWANIA:
- średnica otworu nie może być mniejsza od grubości szkła
- odległość krawędzi otworu od krawędzi szkła nie może być mniejsza niż 2 x grubość szkła
- odległość krawędzi otworu od naroża szkła nie może być mniejsza niż 6 x grubość szkła
- odległość między 2 otworami nie może być mniejsza niż 2 x grubość szkła